Butterfly Pattern یا همان «الگوی پروانه»، یکی از مهمترین و پرکاربردترین الگوهای تحلیل تکنیکال است که برای شناسایی نقاط بازگشت قیمت استفاده میشود. شاید بپرسید این الگو چگونه میتواند به ما در معاملاتمان کمک کند؟ در این مقاله از بلاگ آی تی بی به طور کامل الگوی پروانه را بررسی خواهیم کرد و ضمن اشاره به ویژگیهای آن، با راههای شناسایی و محدودیتهای آن نیز آشنا خواهیم شد.
الگوی پروانه (Butterfly Pattern) چیست؟
الگوی پروانه (Butterfly Pattern) یکی از الگوهای هارمونیک بسیار کاربردی در تحلیل تکنیکال است. این الگو به معاملهگران کمک میکند نقاط بازگشت احتمالی قیمت را شناسایی کنند. مکانیسم کار الگوی پروانه با استفاده از نسبتهای فیبوناچی توسعه یافته است و به دلیل شکل شماتیک آن که شبیه یک پروانه است، به نام الگوی پروانه شناخته میشود.
الگوی پروانه از چهار نقطه کلیدی تشکیل شده است:
- نقطه D
- نقطه X
- نقطه A
- نقطه B
این نقاط چهارگانه در الگوی پروانه، حرکات قیمتی را در یک چارچوب مشخص ترسیم میکنند. کارکرد ترسیم حرکات قیمتی این است که معاملهگر با استفاده از آنها متوجه میشود قیمت در چه محدودهای ممکن است تغییر جهت دهد. در این الگو معمولاً نقطه D بر اساس نسبت 127.2 درصد یا 161.8 درصد از موج XA و سایر امواج مشخص میشود و به معاملهگران اجازه میدهد برای پیدا کردن نقاط ورود و خروج، با دقت بیشتری برنامهریزی کنند.
به طور کلی الگوی پروانه بهعنوان یکی از ابزارهای بسیار قابل اعتماد برای پیشبینی تغییرات قیمتی شناخته میشود. این الگو در بازارهای پرنوسانی مانند بازار فارکس، بازار سهام و بازار ارزهای دیجیتال کاربردهای بیشتری دارد.
تاریخچه و پیدایش الگوی پروانه (Butterfly Pattern)
الگوی پروانه (Butterfly Pattern) یکی از الگوهای مهم در تحلیل تکنیکال است که اولین بار در دهه 1930 استفاده شد و مبنای آن نظریههای ریاضی و مالی است. این الگو بعدها به شکل مدرنتری توسط لری پساونتو (Larry Pesavento)، یکی از تحلیلگران برجسته در حوزه الگوهای هارمونیک، معرفی شد.
لری پساونتو میخواست ابزارهایی دقیقتر برای شناسایی نقاط بازگشت قیمت ارائه کند و به همین دلیل این کار را با کمک نسبتهای فیبوناچی انجام داد. او توسعهی الگوی پروانه را با الهام از الگوی گارتلی انجام داد.
پساونتو ضمن بازاندیشی در محاسبات گارتلی و تطبیق آنها با حرکات قیمتی پیچیدهتر، الگوی پروانه را بهعنوان یک ابزار مستقل از الگوی گارتلی توسعه داد و معرفی کرد. او از نسبتهای خاص فیبوناچی مانند 127.2 درصد و 161.8 درصد برای تعیین دقیق نقاط کلیدی الگو استفاده کرد.
الگوی پروانه دقت بسیار بالایی در پیشبینی نکات بازگشت قیمت دارد و در بازارهایی مانند فارکس، سهام و ارزهای دیجیتال کاربرد گستردهای دارد.
ساختار الگو، نقاط کلیدی و نسبتها در الگوی پروانه (Butterfly Pattern)
همانطور که گفتیم الگوی پروانه (Butterfly Pattern) یک الگوی هارمونیک است که بر اساس نسبتهای فیبوناچی و حرکات متقارن قیمت ساخته میشود. این الگو شامل چهار موج یا بخش اصلی است که با ۴ نقطه کلیدی شناسایی میشود.
اساس الگوی پروانه حرکات قیمت در چارچوب نسبتهای فیبوناچی است. هر بخش از این الگو نسبت خاصی دارد که برای شکل گرفتن الگو، باید دقیقا رعایت شود.
- موج XA: موج XA اولین حرکت قیمتی است که از نقطه X شروع شده و به نقطه A ختم میشود. به عبارت دیگر موج XA پایه اصلی الگوی پروانه در نظر گرفته میشود.
- موج AB: این موج، حرکت موج XA را اصلاح میکند و معمولاً برابر با 78.6 درصد از موج XA است.
- موج BC: موج BC هم اصلاح موج AB است و ممکن است 38.2 درصد از موج AB یا 88.6 درصد از این موج باشد.
- موج CD: موج CD را مهمترین بخش الگوی پروانه میدانند زیرا بهعنوان «موج نهایی» شناخته میشود و ظاهر شدن نقطه D به معنای پایان الگو و نقطه بازگشت احتمالی قیمت است. ضمنا موج CD بهطور معمول برابر با 127.2 یا 161.8 درصد از موج ابتدایی (XA) است.
در این الگو توجه به چند نکته بسیار مهم است:
- نقاط X و D در دو انتهای الگو قرار دارند.
- نقاط A و C در وسط ساختار و در جهتی مخالف با X و D قرار میگیرند.
- در حرکات قیمتی، تقارنی نسبی بین این نقاط وجود دارد.
انواع الگوی پروانه (Butterfly Pattern)
الگوی پروانه به دو صورت الگوی پروانه صعودی و الگوی پروانه نزولی ظاهر میشود:
- الگوی صعودی (Bullish Butterfly): در این حالت، نقطه D در نزدیکی یک «کف قیمتی» شکل میگیرد و احتمال افزایش قیمت وجود دارد.
- الگوی نزولی (Bearish Butterfly): در این حالت، نقطه D در نزدیکی یک «سقف قیمتی» شکل میگیرد و احتمال کاهش قیمت وجود دارد.
تفاوتهای الگوی پروانه (Butterfly Pattern) با سایر الگوهای هارمونیک
عملکرد الگوی پروانه (Butterfly Pattern) را میتوان از جوانب مختلفی با سایر الگوهای هارمونیک مقایسه کرد. تفاوت الگوی پروانه با الگوهایی مانند گارتلی (Gartley)، خفاش (Bat) و خرچنگ (Crab) عمدتاً در نسبتهای فیبوناچی، موقعیت نقطه D، و عملکرد این الگوها در تحلیل تکنیکال مرتبط است. در ادامه این الگوها را با هم مقایسه خواهیم کرد.
موقعیت نقطه D در الگوی پروانه (Butterfly Pattern) و سایر الگوها
- در الگوی پروانه، نقطه D معمولاً فراتر از نقطه شروع موج XA قرار میگیرد و به نسبتهای 127.2 درصد یا 161.8 درصد از موج XA میرسد.
- در الگوی گارتلی، نقطه D بین نقاط X و A قرار میگیرد و نسبت آن 78.6 درصد از موج XA است.
- در الگوی خفاش، نقطه D نزدیک به نقطه X و در نسبت 88.6 درصد از موج XA قرار دارد.
- در الگوی خرچنگ، نقطه D بسیار فراتر از موج XA قرار میگیرد و نسبت 161.8 درصد یا بیشتر از موج XA را دارد.
نسبتهای فیبوناچی الگوی پروانه و سایر الگوها در امواج AB و BC
- در الگوی پروانه، موج AB نسبت به موج XA در سطح 78.6 درصد اصلاح میشود و موج BC میتواند 38.2 یا 88.6 درصد از موج AB باشد.
- در الگوهای دیگر مانند گارتلی و خفاش، موج AB معمولاً در سطوح اصلاحی کمتر پایان مییابد.
- در الگوی خرچنگ، اصلاحات موج AB کمتر از سایر الگوها است و نقطه D بسیار گستردهتر است.
محدودههای قیمتی و استفاده از الگوی پروانه
- الگوی پروانه معمولاً برای شناسایی بازگشتهای شدید قیمت استفاده میشود، زیرا نقطه D در آن فراتر از نقطه X قرار میگیرد.
- الگوی گارتلی بیشتر برای اصلاحات قیمتی نرمتر و بازگشتهای محدود مناسب است.
- الگوی خفاش به دلیل نزدیک بودن نقطه D به X، برای معاملهگرانی که به دنبال تغییرات قیمتی کوچکتر هستند، کاربرد دارد.
- الگوی خرچنگ به دلیل وسعت موج CD و گستردگی نقطه D، برای بازگشتهای بسیار شدیدتر مناسب است.
دقت در پیشبینی
- الگوی پروانه به دلیل تکیه بر نسبتهای فیبوناچی دقیق (بهویژه 127.2 درصد)، دقت بالایی در شناسایی نقاط بازگشت دارد.
- الگوی خرچنگ نیز دقت زیادی دارد، اما به دلیل وسعت زیاد موج CD ممکن است ریسک بیشتری برای معاملهگران ایجاد کند.
- الگوهای گارتلی و خفاش به دلیل نسبتهای کمتر گسترده، برای بازارهایی با نوسان کمتر مناسبتر هستند.
ظاهر و ساختار
- لگوی پروانه به دلیل اینکه نقطه D از نقطه X فراتر میرود، ظاهری کشیدهتر و بزرگتر نسبت به گارتلی و خفاش دارد.
- الگوی خرچنگ نیز کشیدگی زیادی دارد اما در آن، موج CD به مراتب طولانیتر از پروانه است.
الگو | موقعیت نقطه D | موج AB | کاربرد | ریسک/پاداش |
پروانه | 127.2%-161.8% از XA | 78.6% از XA | بازگشتهای شدید قیمت | دقت بالا با ریسک متوسط |
گارتلی | 78.6% از XA | 61.8% از XA | اصلاحهای نرمتر | ریسک کم با بازده کمتر |
خفاش | 88.6% از XA | 50%-61.8% از XA | بازگشتهای محدود | ریسک کم و نوسانات کمتر |
خرچنگ | 161.8% یا بیشتر از XA | کمتر از 61.8% از XA | بازگشتهای بسیار شدید | دقت بالا با ریسک بالا |
چگونه الگوی پروانه (Butterfly Pattern) را تشخیص دهیم؟
تشخیص الگوی پروانه (Butterfly Pattern) وابسته به شناسایی نقاط کلیدی و استفاده از نسبتهای فیبوناچی برای تأیید ساختار الگو است. برای آنکه بتوانیم به درستی الگوی پروانه را تشخیص دهیم، باید چند اقدام را به دقت انجام دهیم.
1. شناسایی نقاط کلیدی: برای تشخیص الگو، ابتدا باید نقاط کلیدی را روی نمودار پیدا کنیم.
- نقطه X: معمولا در ابتدای حرکت اولیه قیمت مشاهده میشود.
- نقطه A: در انتهای اولین حرکت قیمت یعنی موج XA باید به دنبال نقطه A باشیم.
- نقطه B: در جایگاه اصلاح موج XA میتوان نقطه B را شناسایی کرد.
- نقطه C: هنگام حرکت معکوس موج AB، نقطه C نمایان میشود.
- نقطه D: زمانی که نقطه بازگشت قیمت دیده شود و پایان الگو ظاهر شود، نقطه D هم پیدا خواهد شد.
2. بررسی نسبتهای فیبوناچی: برای تأیید اعتبار الگو، نسبتهای فیبوناچی زیر باید در نمودار رعایت شوند.
- موج AB: این موج باید در سطح 78.6 درصد از موج XA قرار بگیرد.
- موج BC: موج BC باید در یکی از سطوح 38.2 درصد یا 88.6 درصد از موج AB اصلاح شود.
- موج CD: باید در سطح 127.2 درصد یا 161.8 درصد از موج XA قرار گیرد.
3. ارزیابی تقارن الگو: یکی از ویژگیهای مهم الگوی پروانه، تقارن نسبی در حرکات قیمت است. بنابراین میتوان از این ویژگی برای تشخیص اصالت آن بهره گرفت:
- به یاد داشته باشید که موج CD معمولاً بلندتر از موج XA است و به نقطهای فراتر از X گسترش مییابد.
- ضمنا همیشه امواج AB و BC نیز باید به نسبتهای فیبوناچی مشخص پایبند باشند.
4. بررسی نمودار قیمتی و تایمفریم مناسب: الگوی پروانه میتواند در تایمفریمهای مختلف (از چند دقیقه تا چند روز) ظاهر شود. بنابراین با در نظر گرفتن این موضوع باید توجه کنید که:
- در تایمفریمهای کوتاهمدت، الگوها معمولاً سریعتر شکل میگیرند.
- در تایمفریمهای بلندمدت، اگرچه ممکن است زمان تشکیل الگوها کندتر باشد، اما معمولا دقیقتر و قابلاعتمادتر هستند.
5. تأیید نهایی با استفاده از ابزارهای مکمل: برای اطمینان از تشخیص صحیح الگو، میتوانید از ابزارهای مکمل مانند اندیکاتورها استفاده کنید:
- اندیکاتور RSI یا MACD: کاربرد اندیکاتورهایی مثل اندیکاتور RSI یا اندیکاتور MACD بررسی وضعیت اشباع خرید یا فروش است.
- الگوهای شمعی: برای شناسایی بازگشت قیمت در نزدیکی نقطه D استفاده از الگوهای شمعی انتخاب خوبی است.
- حجم معاملات: افزایش یا کاهش حجم میتواند اعتبار بازگشت قیمت را تأیید کند.
6. استفاده از نرمافزارهای تحلیل تکنیکال: نرمافزارهایی مانند متاتریدر (MetaTrade) تریدینگ ویو (TradingView) یا هارمونیک اسکنر (Harmonic Scanner) میتوانند بهصورت خودکار الگوهای هارمونیک از جمله پروانه را شناسایی کنند. این ابزارها دقت و سرعت شناسایی را افزایش میدهند و به معاملهگران کمک میکنند نقاط بازگشت را بهتر پیدا کنند.
نکات کلیدی برای تشخیص دقیق الگوی پروانه (Butterfly Pattern)
- همیشه از ابزار فیبوناچی برای اندازهگیری دقیق نسبتها استفاده کنید.
- تشکیل الگوی پروانه ممکن است کمی طول بکشد بنابراین برای مشاهدهی آن باید صبور باشید.
- وقتی موفق شدید الگو را تشخیص دهید، نقطه D را برای بازگشت قیمت با دقت بررسی کنید و منتظر تأیید بیشتری از سایر شاخصها باشید.
کاربردهای عملی الگوی پروانه (Butterfly Pattern)
به طور خلاصه میتوان کاربردهای الگوی پروانه (Butterfly Pattern) را در چند محور کلی خلاصه کرد:
- شناسایی نقاط بازگشت قیمت (Reversal Points)
- طراحی استراتژی ورود و خروج به معامله
- ترکیب با سایر ابزارهای تکنیکال برای افزایش دقت تحلیل
- تحلیل نواحی عرضه و تقاضا (Supply and Demand Zones)
- مدیریت ریسک در معاملات
- مناسب برای بازارهای مختلف مانند سهام، فارکس، کالا و ارزهای دیجیتال
نقاط ضعف و محدودیتهای الگوی پروانه (Butterfly Pattern)
اگرچه الگوی پروانه (Butterfly Pattern) یکی از ابزارهای محبوب در تحلیل تکنیکال است، اما مانند هر روش دیگری، دارای نقاط ضعف و محدودیتهایی است که معاملهگران باید به آنها توجه داشته باشند. محدودیتهایی مثل:
- پیچیدگی شناسایی این الگو
- وابستگی به نسبتهای فیبوناچی
- نیاز به تأیید اضافی با سایر ابزارها مانند اندیکاتورها
- حساسیت به تایمفریم
- احتمال شکست الگو
- زمانبر بودن تحلیل
- عدم تطابق کامل با همه بازارها (مانند بازارهایی که نقدینگی کمی دارند یا تحت تاثیر عوامل خارجی هستند.)
و در آخر
الگوی پروانه یک ابزار قوی برای شناسایی نقاط بازگشت قیمت است، اما معاملهگران باید از محدودیتها و نقاط ضعف آن آگاه باشند. با استفاده از مدیریت ریسک، ابزارهای تکمیلی، و تمرین مداوم میتوان دقت و کارایی این الگو را در معاملات افزایش داد.
الگوی پروانه یک الگوی هارمونیک است که نقاط بازگشت قیمت را با استفاده از نسبتهای فیبوناچی شناسایی میکند.
الگوی پروانه از سطوح بازگشت وسیعتری استفاده میکند و فراتر از نقطه X گسترش مییابد؛ درحالی که الگوهایی مانند گارتلی یا خفاش از سطوح بازگشت کوچکتری استفاده میکنند.
این الگو در تمام بازارهای مالی از جمله بازار سهام، فارکس، رمزارزها و کالاها قابل استفاده است.
خیر، الگوی پروانه هم برای معاملهگران حرفهای و هم برای مبتدیان قابل استفاده است.
ثبت دیدگاه شما
(پاسخ دادن)
برای ثبت نظرات، اصول اخلاقی را رعایت کرده و از بکار بردن کلمات نامناسب پرهیز نمایید.
اولین دیدگاه را ثبت نمایید.